Listeria bacterie

De listeria bacterie is minder bekend dan de vergelijkbare bacterie salmonella. Listeria is een infectie die je ziek kan maken en is vooral voor zwangere vrouwen gevaarlijk. Door voorzichtig om te gaan met bepaalde voedingsmiddelen, kun je het risico op besmetting met de listeria bacterie sterk verminderen.

Wat is de listeria bacterie?

Listeria is een bacterie die een voedselinfectie kan veroorzaken. De bacterie bestaat in verschillende vormen. Van een bepaalde soort kun je ziek worden. Deze soort heet Listeria monocytogenes. Listeria Monocytogenes zit meestal in voedsel en kan hiermee de voedselinfectie ‘listeriose’ veroorzaken. Naast voedsel kan de bacterie ook in dieren, grond, water en op groenten zitten.

Wat zijn de risico’s van de listeria bacterie?

Het gevaar van besmetting met de listeria bacterie doet zich vooral voor bij zwangere vrouwen. De gevolgen voor de foetus kunnen namelijk zeer ernstig zijn. De risico’s van besmetting met de listeria bacterie voor de foetus kunnen uiteenlopen van bloedvergiftiging, hersenvliesontsteking tot doodgeboorte.Door deze ernstige gevolgen is het van belang om voorzichtig te zijn met het eten en drinken van producten met een verhoogd risico op de listeria bacterie.

Hoe kun je besmet raken met listeria?

De kans op besmetting met listeria is gelukkig erg klein. Besmetting met listeria kan op verschillende manieren gebeuren, de bacterie komt namelijk overal in de natuur voor. Over het algemeen raak je besmet door het eten of drinken van besmette producten. Wanneer je deze producten te lang bewaart of eet bij een verkeerde temperatuur, loop je het risico om besmet te raken met listeria. Pas op bij de volgende voedingsmiddelen:

• Gerookte vis
• Zachte schimmelkazen
• Gekookte / gesneden vleeswaren

Wat zijn de symptomen van listeriose?

Gezonde mensen met een sterke afweer kunnen de ziekte doorlopen met lichte griepachtige verschijnselen, of zelfs helemaal zonder. Ook de symptomen bij een van de grootste risicogroepen (zwangere vrouwen) zijn vaak niet direct toe te wijzen aan besmetting met de listeria bacterie. Bij hen kunnen de symptomen zich uiten in:

• Koorts
• Futloosheid
• Verminderde eetlust
• Misselijkheid
• Hoofdpijn
• Rugpijn
• Diarree
• Buikpijn

Het is vaak lastig om vast te stellen wat de oorzaak van de voedselinfectie was, omdat het 1 tot 67 dagen kan duren voordat er klachten ontstaan.

5 tips om listeria besmetting te voorkomen

Je kunt de kans op besmetting verminderen door geen risico’s te nemen met voedingsmiddelen die de listeria bacterie kunnen bevatten. Hieronder zetten we een paar tips op een rijtje om je hiermee te helpen.

1. Vermijd langdurig gekoelde producten die zonder opwarming gegeten worden

Denk bijvoorbeeld aan rauwe dierlijke producten (zoals paté en carpaccio), rauwmelkse kaas (zoals brie en camembert) en voorverpakte gerookte vis. Deze producten hebben een verhoogd risico op het bevatten van de listeria bacterie en kunnen hierdoor, bijvoorbeeld tijdens de zwangerschap, beter vermeden worden.

2. Verwarm eten tot de juiste temperatuur

De listeria bacterie overleeft temperaturen boven de 80 graden niet. Door eten goed te koken of verwarmen, schakel je de bacterie uit. Kip en rauw vlees kunnen besmet zijn met de listeria bacterie. Bak of verwarm dit soort producten dus goed omdat ze een verhoogd risico vormen op besmetting.

3. Bewaar gekoelde producten altijd in een koelkast rond de 4 ̊C

De bacterie kan in de koelkast overleven, maar ontwikkelt zich hier langzamer. Bij een koelkasttemperatuur van 4 ̊C vermenigvuldigt de bacterie zich bijvoorbeeld half zo snel als bij een temperatuur van 7 ̊C. Probeer alle producten die gekoeld moeten worden, ook daadwerkelijk op de goede temperatuur in de koelkast te bewaren.

4. Neem geen risico’s met bederfelijk eten

Eet bederfelijke producten binnen 3 dagen na openen op en gooi ze daarna weg. Dit geldt dus vooral voor producten die gekoeld bewaard dienen te worden. Hoe dichter de producten tegen de houdbaarheidsdatum zijn, hoe groter de kans op besmetting is. Probeer dit soort producten dus zo snel mogelijk na aankoop op te eten.

5. Wees extra alert als je tot een risicogroep behoort

Onder de verhoogde risicogroepen vallen zwangeren, pasgeboren baby’s, mensen met een verzwakt afweersysteem en ouderen. Met name voor vrouwen in de tweede helft van de zwangerschap kan besmetting ernstige gevolgen hebben voor de foetus. De meeste infecties treden in het derde trimester van de zwangerschap op.

Het risico op besmetting met de listeria bacterie is gelukkig niet groot. Naar schatting loopt 0.0025% van de zwangere vrouwen deze besmetting op. Omdat de gevolgen van besmetting voor de foetus ernstig kunnen zijn, is het raadzaam om goed op te letten met wat je eet. Mocht je tijdens de zwangerschap twijfelen of je besmet bent met de listeria bacterie, dan is het raadzaam om langs de dokter te gaan.

Terug naar de Zwangerschap & voeding pagina